-ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
       Phát huy hiệu quả trong hoạt động khuyến học của những năm trước các gia đình và dòng họ Nguyễn Trại, trong năm học 2002- 2003 đã có chuyển biến mạnh mẽ trong phong trào học tập đến từng gia đình và đến từng các cháu học sinh.
      Sau lễ, phát phần thưởng niên học 2001-2002 tổ chức ngày 1/9/2002 đã phát động phong trào thi đua sôi nổi trong các cháu học sinh cũng như sự quan tâm xây dựng quỹ khuyến học trong dòng họ. 
      Nhân ngày “trạp Tổ “ cuối năm, và giỗ Tổ tháng 
5 Quý Mùi, đều có nhắc nhở động viên các gia đình quan tâm đến việc học tập của các cháu. Đồng thời bàn việc xây dựng quỹ khuyến học trước mắt và lâu dài. 
      Mặt khác do kinh tế được phát triển, đời sống được nâng lên, các gia đình nội ngọai trong dòng họ đã hưởng ứng với tinh thần tự nguyện, tự giác dành được những kết quả cao thể hiện trong kết quả học tập của các cháu cũng như xây dựng quỹ khuyến học. 
      II – KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KHUYẾN HỌC NĂM 2002-2003.
      1. Đại đa số trẻ em trong độ tuổi đi học đều được đến trường. Tính đến hết tháng 8/2003, họ nội dòng họ Nguyễn Trại  có 55 hộ, trong đó có 49 hộ có con em được đến trường, còn 6 hộ chưa có con hoặc con còn nhỏ. Có hai hộ có con học hết lớp 1 phải nghỉ học vì điều kiện chỗ ở của gia đình không thuận tiện cho các cháu đi học. 
      2. Hầu hết các gia đình đều chú trọng quản ký và chăm sóc con em học tập cũng như phối hợp với nhà trường, tạo cho con cháu học tập tốt, ngày càng có nhiều con cháu học sinh giỏi được công nhận là học sinh giỏi, xuất sắc, tiên tiến. 
      Năm 2002 có 2 em em đỗ vào Đại hoc, 3 em học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh, 32 em học sinh xuất sắc, tiên tiến, giỏi. Năm 2003 có 13 học sinh giỏi, trong đó có một học sinh giỏi môn hóa xếp thứ 2 thành phố, 42 học sinh tiên tiến. Cộng với 55 em được khen thưởng tăng 130% so với năm 2003 có nhận các cô đi lấy chồng cũng tham gia vào quỹ khuyến học dòng họ Nguyễn Trại có 10 cháu đi học thì có Đại học và 5 học sinh giỏi. 
      Cho đến nay, tuy là họ không đông, riêng về nội có cán Bộ đỗ Đại học và Cao đẳng thể hiện sự quan tâm của gia đình với sự động viên của dòng họ trong khuyến học. 
      Ngoài ra nhiều gia đình chăm sóc các cháu về sức khỏe, rèn luyện đạo đức, không cháu nào mắc phải các tệ nạn xã hội. Nhiều gia đình trong dòng họ có con cháu học giỏi, thành đạt, góp phần xây dựng bảo vệ tổ Quốc, xây dựng quê hương. 
      3.Thành lập ban khuyến học dòng họ và Quỹ khuyến học. 
      Năm 2001, Hội đồng gia tộc dòng họ thành lập Ban khuyến học, thành phần có 5 người và 5 ông Trưởng Chi. Nhiệm vụ của Ban khuyến học là vận động, động viên các gia đình quản lý và chăm sóc con em học tập ở nhà và phối hợp với nhà trường tạo điều kiện cho con cháu học tập tốt. Đồng thời vận động xây dựng quỹ khuyến học, trước mắt quyên góp quỹ có kinh phí làm giải thưởng niên học 2001-2002 
      Sinh hoạt của Ban khuyên học vào những ngày “Trạp Tổ” 20 tháng  Chạp âm lịch, ngày giỗ tổ hết ngày 15 tháng 5 âm lịch, và ngày phát phần thưởng  hàng năm vào dịp 2/9. Đồng thời kết hợp động viên phổ biến những ngày tập trung toàn họ. 
      Năm 2001-2002, năm đầu tiên vận động xây dựng quỹ đã được 50 người tham gia (hầu hết là họ nội) với số tiền quyên góp được là 386.000đ, mua giải thưởng tặng cho 39 cháu trị giá 236.000đ, còn lại 150.000đ lưu quỹ. 
      Năm 2002-2003 đã quyên góp được 500.000đ  của 76 hộ gia đình, trong đó 55 hộ họ nội, tặng 150% so với năm năm trước. Ngoài số đóng góp bằng tiền mặt, gia đình Ông bà Vui, cô Sự, cô Phương (Cơ) còn tài trợ bằng hiện vật trị giá 100.000 cho các cháu vào mẫu giáo và bổ xung tặng phẩm cho các cháu học sinh giỏi. 
      Đáng quý nhất là  những hộ chưa co con đi học như bác Hiệp, Muỗn, Cường, Chuyên, Đồng, Ký, Dung… hoặc có con đi học nhưng không được nhà trường khen thưởng như các bác : Ân, Bắc, Tiền, Bảo, Sơn…. Các thành viên trong hội đồng gia tộc và các cụ, bà, cô đã đi lấy chồng… đều đống góp tham gia qũy khuyến học dòng họ. 
      Thành phần được nhận phần thưởng gồm có các em đạt học sinh giỏi các cấp tỉnh, huyện, Xã, học sinh tiến tiến các cấp 1,2,3 có giấy khen của các trường. Đồng thời có tặng phẩm cho các cháu đang học Đại học, Cao đẳng và các cháu năm nay vào mẫu giáo. Với những hộ có con đi học nhưng chưa được khen thưởng đã tham gia quỹ khuyến học cũng có tặng phẩm động viên nhắc nhở. 
      Với tinh thần phấn khởi tham gia quỹ khuyến học dòng họ kể cả nội và ngoại đủ làm phần thưởng cho các cháu trong niên học 2002 – 2003 Ngoài ra còn dư một số để lưu quỹ sang niên học mới 
      Về lâu dài, thực hiện chủ trương xây dựng Quỹ khuyến học có vốn là 10 triệu đồng gửi ngân hàng lấy lãi làm phần thưởng hàng năm đến nay đã được nhiều gia đình ủng hộ và hưởng ứng cho mượn làm vốn hơn 2 triệu đồng. Ban khuyến học có thêm nhiệm vụ quản lý và trả lại vốn khi gia đình có nhu cầu cần thiết 
      Vận dụng kinh nghiệm các nơi, Ban khuyến học sẽ đề ra các hình thức gây quỹ khuyến học trong dòng họ không để chi vào phần thưởng mà có phần chi và đầu tư phát triển sự nghiệp giáo dục trong họ. 
      III- ĐÁNH GIÁ CHUNG. 
      Phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ, từ thủa xa xưa đã có những cụ Đồ Nho dạy hàng trăm học trò, số người đỗ Séc-ti-phi-ca học năm thứ nhì Thành chung Hà Nội. Đến này với sự chỉ đạo của Đảng Bộ, chính quyền địa phương, được sự quan tâm tổ chức và động viên của hội khuyến học xã , Huyện, Tỉnh, dòng họ Nguyễn Trại đã sớm thành lập Ban khuyến học và Quỹ khuyến học đưa vào hoạt động có hiệu quả. Hàng năm số người tham ra Quỹ khuyến học nhiều hơn không những trong họ Nội mà còn phát triển đến họ ngoại. Số học sinh được khen thưởng năm sau cao hơn năm trước. Hơn 10 người đã tốt nghiệp Đại Học, Cao đẳng  đã thể hiện kết quả trong hoạt động khuyến học của dòng họ ta. 
      Ngoài ra dòng họ cũng  đang phát triển học tập sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân những vấn đề khác như thể dục dưỡng sinh, cầu lông, thơ ca văn nghệ, các ngành nghề phụ (Chăn nuôi, trồng Cây, Thả cá…)bước đầu đã có kết quả. 
      Tuy nhiên đây cũng chỉ là kết quả bớc đầu cả về nội dung hoạt động…cũng như xây dựng quỹ khuyến. học. Trong dòng họ, bên nội cũng còn tới 15% vẫn chưa quan tâm đúng  mức đến việc học tập của các cháu, vẫn còn 2-3 cháu nhỏ bỏ học. Một số gia điình vẫn chưa chú trọng đến việc học tập của các cháu ngay từ khi vào mẫu giáo, cấp 1 nên càng lên lớp  cao càng đuối, dễ sinh chán nản. Tỷ lệ học sinh giỏi còn thấp mặc dầu cũng đã có 3-4 em được vào trường chuyên, lớp chọn. Bên cạnh những gia đình có các con đi học đều xếp vào loại giỏi, xuất sắc, tiên tiến nhưng cũng có nhiều gia đình có con em đi học, không được khen thưởng. 
      Nhân dịp này Hội đồng gia tộc, Ban khuyến học dòng họ Nguyễn Trại xin cảm ơn các Đại biểu đến dự lễ tổng kết phát phần thưởng cho các cháu. Đồng thời xin biểu dương các vị cao niên trong Hội đồng gia tộc, các chủ họ (nội, ngoại) đồng thời cũng là Hội viên ban khuyến học, các cháu học sinh đựơc khen thưởng. Xin cảm ơn các thành viên tài trợ  Cho Quỹ khuyến học không những bằng tiền mặt cả về vật chất, Xin cảm ơn bác Nguyễn Văn Mạnh và gia đình trưởng họ, cám ơn các ông trong Ban khuyến học, các ông Trưởng chi và đặc biệt Đội công an tháng 8, CLB – NCT đã tổ chức lễ phát phần thưởng được long trọng đạt kết quả cao. 
      Sang niên học 2003- 2004, dòng họ Nguyễn Trai hứa quyết tâm phát động phong trào khuyến học rộng rãi trong toàn họ, động viên được mọi gia đình họ nội, họ ngoại tham gia quỹ khuyến học. Đối với các cháu đi học Phổ thông đạt học sinh tiên tiến, học sinh giỏi chiếm 75%, trong đó 2/5 là học sinh giỏi. Các em đang học Đại học phấn đấu tôt nghiệp loại khá, đạt tỷ lệ thi đậu hết cấp cao. 
      Kính chào sức khỏe các vị đại biểu, các vị lãnh đạo và chủ hộ gia đình dòng họ. Chúc các cháu học sinh đạt thành tích học tập cao nhất trong năm tới.